De Middeleeuwen is een periode tussen de Oudheid en de vroegmoderne tijd. De periode liep ongeveer van 500 tot 1500 na Christus. De Middeleeuwen zijn in drie kortere periodes op te delen:

• de Vroege Middeleeuwen (tot ca. 950): het Romeinse Rijk viel, de invloed van buitenlandse talen nam toe en er stonden kleine vorstendommen.
• de Hoge Middeleeuwen (ca. 950-1270): de feodale systemen werden belangrijk. Het centrale gezag herstelde zich langzaam waarbij de paus en de Duitse keizer de belangrijkste machten zijn. Dit is de tijd van de kruistochten als rechtvaardige oorlogen en van een economische en culturele bloeiperiode.
• de Late Middeleeuwen (ca. 1270-1500): de greep van het feodale systeem verminderde door de opkomst van rijke steden. Door het oplaaien van veel ziekten, stierven er veel volken.

De opkomst en ontwikkeling van steden zorgde ervoor dat de woonsituaties sterk verandereden. Toen in 1204 Constantinopel werd geplunderd door kruisvaarders, bracht dat veel kennis van cultuur, kunst en muziek op, terwijl dat in het Westen verloren was gegaan. Dit leidde naar het humanisme en de Renaissance. Maar enkele ontwikkelingen werden verstoord door de pest, misoogsten en oorlog. Het kwam steeds meer voor. De Europese bevolking was van 24 naar 54 miljoen gegroeid, maar daalde daarna ook weer sterk naar 37 miljoen.

Enkele kenmerken van de literatuur uit de Middeleeuwen zijn:

• Dichtvorm: het was makkelijker om rijmende teksten te onthouden, de literatuur werd in die tijd namelijk mondeling doorgegeven.
• Volkskunst: de literatuur was eenvoudig, meestal anoniem en geschreven voor de groep (gemeenschapskunst).
• Theocentrisch denken: alles is op God gericht.
• Didactisch: er moest iets te leren zijn uit het werk.
• Moraliserend: het moest duidelijk worden wat goed was en wat slecht was.

Maar het kenmerk dat er echt uitspringt is de hoofse lyriek. Dit was over/voor de beschaafde bevolking en stond tegenover de boer, die als lomp gezien werd. In de Middeleeuwen was het een traditie om een vaststaand onderwerp en vorm te hebben.